مقدمه

در دنیای امروز، کارآفرینی به‌عنوان یکی از ارکان حیاتی توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها شناخته می‌شود. با تغییرات سریع در تکنولوژی، نیاز به نوآوری و خلاقیت در راه‌اندازی و مدیریت کسب‌وکارها بیش‌ازپیش احساس می‌شود. به همین دلیل، نظام‌های آموزشی در سراسر جهان به‌ویژه در حوزه کسب‌وکار، تأکید بیشتری بر آموزش‌های کارآفرینی در قالب مدرسه کارآفرینی دارند. آموزش‌های ارائه شده در این مدارس نه‌تنها مهارت‌های فنی و مدیریتی را توسعه می‌دهند، بلکه توانایی افراد برای ایجاد ارزش اقتصادی و اجتماعی جدید را نیز تقویت می‌کنند.

در این زمینه، مدارس کسب‌وکار و دانشگاه‌های معتبر نقش بسیار مهمی در آماده‌سازی افراد برای ورود به دنیای کارآفرینی ایفا می‌کنند. این مؤسسات با ارائه دوره‌ها، کارگاه‌ها و برنامه‌های تخصصی، فضایی را فراهم می‌آورند که کارآفرینان بالقوه بتوانند مهارت‌ها و دانش لازم را برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای موفق و نوآورانه کسب کنند. ازاین‌رو، شناخت و بررسی این مدارس و دانشگاه‌ها می‌تواند به افرادی که به دنبال ایجاد تغییر و تحقق رؤیاهای کارآفرینی خود هستند، کمک زیادی کند.

این مقاله می‌تواند به‌عنوان پایه‌ای برای بررسی‌های بیشتر در زمینه بهترین مدارس و دانشگاه‌های کسب‌وکار در جهان و همچنین تجزیه‌وتحلیل مباحث مرتبط با آموزش‌های کارآفرینی مورداستفاده قرار گیرد.

آموزش کسب‌وکار و کارآفرینی

آموزش کارآفرینی در دهه 1980 و 1190 ظهور کرد. گینانجار (2016) آموزش کارآفرینی را به‌عنوان یک دوره آموزش کارآفرینی تعریف کرده است که توسط دانشگاه‌ها ارائه می‌شود نظریه و عمل کارآفرینی را آموزش می‌دهد. هونیگ (2004) و روش‌های آموزشی را بررسی کرد شبیه‌سازی و نظریه تجربی مبتنی بر شرایط را مقایسه کرد و پیشنهاد داد که آموزش کارآفرینی باید به‌جای معرفی روش‌های آموزش استاندارد و معمول یک سیستم با ویژگی‌های خودش را شکل دهد.

آموزش کارآفرینی یک یادگیری تجربی است که باید با اهداف یادگیری کلیدی در برنامه درسی تعبیه شود تا مشارکت دانشجویان افزایش یابد و به یک رویکرد یادگیری ترکیبی مانند مطالعات موردی و رقابت‌های برنامه کسب‌وکار نیاز است، همچنین کارآفرینی یک روش تفکر و رفتار است و دوره‌های کارآفرینی، متفاوت از دوره‌های نظری دیگر، باید در محتوای دوره عملیاتی شوند، مانند برگزاری رقابت‌ها، شبیه‌سازی کارآفرینی و تمرین تأملی^[1]،^[2]،^[3] و^[4].

بهترین مدرسه‌ها در آموزش کارآفرینی و کسب‌‌و‌‌کار در جهان

در سطح جهانی، تعدادی از مدارس کسب‌وکار معروف به‌عنوان بهترین نهادها در زمینه آموزش کارآفرینی و کسب‌وکار شناخته می‌شوند. این مؤسسات نه‌تنها برنامه‌های آموزشی چندگانه و به‌روز دارند بلکه با استفاده از روش‌های تدریس نوین و ایجاد بسترهای همکاری با صنایع مختلف، به تربیت نسل جدیدی از کارآفرینان و مدیران کمک می‌کنند.

در ادامه به معرفی برخی از این مدارس، از منظر موقعیت، برنامه‌‌‌‌‌ها، ویژگی‌ها و مزایا آن‌ها اشاره می‌شود:

مدرسه کسب‌وکار اینسید (INSEAD)

موقعیت: دارای پردیس‌های متعدد در فرانسه، سنگاپور و ابوظبی.

INSEAD به خاطر برنامه‌های بین‌المللی و دانشجویان از ملیت‌های مختلف شهرت دارد. این ویژگی به دانشجویان این امکان را می‌دهد تا از فرهنگ‌های مختلف یاد بگیرند و مهارت‌های بین فرهنگی را تقویت کنند.

برنامه‌ها: INSEAD به برنامه MBA یک‌ساله‌اش می‌بالد که شامل آموزش در محیط‌های چند فرهنگی و تناوب بین پردیس‌هایش در فرانسه، سنگاپور و ابوظبی است.

ویژگی‌ها: یکی از بین‌المللی‌ترین برنامه‌های MBA با دانشجویانی از بیش از 90 کشور و تمرکز بر یادگیری مبتنی بر پروژه‌های واقعی.

مزایا: تعامل نزدیک با صنایع جهانی و فرصت‌های شغلی گسترده‌ای که از طریق شبکه جهانی فارغ‌التحصیلانش فراهم می‌کند^[5].

مدرسه کسب‌وکار هاروارد (Harvard Business School)

موقعیت: کمبریج، ایالت ماساچوست، ایالات‌متحده آمریکا.

هاروارد به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین مدارس کسب‌وکار در جهان شناخته می‌شود. این مؤسسه به خاطر برنامه MBA خود با روش تدریس مبتنی بر مطالعه نمونه‌ موردی (Case Study) مشهور است. دانشجویان در این برنامه با چالش‌های واقعی کسب‌وکار روبرو می‌شوند و باید راه‌حل‌های عملی برای آن‌ها پیشنهاد دهند.

برنامه‌ها: این مدرسه به دلیل برنامه MBA دوساله‌اش شهرت زیادی دارد. برنامه‌های هاروارد بر رهبری و توسعه مهارت‌های مدیریتی تمرکز دارند و از طریق مطالعه موردی و کار گروهی، دانشجویان را درگیر مسائل واقعی کسب‌وکار می‌کنند.

ویژگی‌ها: شبکه فارغ‌التحصیلان بسیار قوی، فرصت‌های جهانی برای تبادل دانشجو و دسترسی به منابع فراوان برای کارآفرینی و تحقیق جزو مزایای این مدرسه است.

مزایا: مراکز تحقیقاتی متعددی مانند مرکز کارآفرینی را پایه‌گذاری کرده است که در ارائه کمک به ایجاد استارتاپ‌ها مؤثر هستند^[6].

مدرسه کسب‌وکار استنفورد (Stanford Graduate School of Business)

موقعیت: استنفورد، کالیفرنیا، ایالات‌متحده آمریکا.

استنفورد به‌خصوص برای تمرکز بر فناوری و نوآوری شناخته می‌شود، دوره‌های این مؤسسه به‌طور خاص شامل آموزش کارآفرینی و توانمندسازی دانشجویان برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای نوپا است. دانشجویان از طریق طرح‌های گروهی و پروژه‌های عملی، تجربیات ارزشمندی کسب می‌کنند.

برنامه‌ها: استنفورد برنامه‌های متنوعی ازجمله MBA، PhD و برنامه‌های اجرایی ارائه می‌دهد. این مدرسه بر نوآوری و کارآفرینی به‌شدت تأکید دارد.

ویژگی‌ها: نزدیکی به سیلیکون ولی همکاری با صنایع برجسته فناوری و روحیه کارآفرینی قوی بخش مهمی از جذابیت استنفورد است.

مزایا: حمایت گسترده از استارتاپ‌ها و پروژه‌های کارآفرینی از طریق برنامه‌های شتاب‌دهنده و برنامه‌های کارآفرینی^[7].

مدرسه کسب‌و‌کار MIT Sloan

موقعیت: ماساچوست، آمریکا

MIT به خاطر پژوهش‌های نوآورانه و تمرکز بر کارآفرینی فناوری شناخته می‌شود، این مدرسه تأکید بر نوآوری و فناوری در کارآفرینی دارد.

برنامه‌ها: برنامه‌های MBA و تخصصی در زمینه‌های مدیریت مهندسی و تحلیل داده ارائه می‌کند که به‌شدت به نوآوری تکنولوژیک و مدیریتی مرتبط است.

ویژگی‌ها: بهره‌گیری از ارتباطات قوی با سایر دپارتمان‌های MIT و اکوسیستم فناوری بوستون.

مزایا: تأکید بر نوآوری و شتاب‌دهی استارتاپ‌ها از طریق برنامه‌هایی نظیر MIT $100K Entrepreneurship Competition^[8].

مدرسه کسب‌وکار کلمبیا (Columbia Business School)

موقعیت: نیویورک، ایالات‌متحده آمریکا.

مدرسه کسب‌وکار کلمبیا (Columbia Business School) یکی از معتبرترین و معروف‌ترین مدارس کسب‌وکار در جهان است.

ویژگی‌ها: این مدرسه بخشی از دانشگاه کلمبیا در نیویورک است و به خاطر برنامه‌های تحصیلی عمومی، مربیان برجسته و ارتباطات نزدیکش با دنیای کسب‌وکار شناخته می‌شود، واقع‌شدن در نیویورک، یکی از بزرگ‌ترین مراکز تجارت و مالی جهان، به دانشجویان این امکان را می‌دهد تا به‌راحتی به شبکه‌های شغلی و فرصت‌های کاری دسترسی پیدا کنند.

برنامه‌ها: Columbia Business School ارائه‌دهنده طیف وسیعی از برنامه‌های تحصیلی شامل MBA تمام‌وقت، MBA نیمه‌وقت، MBA اجرایی و دوره‌های مدیریت اجرایی است. برنامه‌های این مدرسه به خاطر رویکرد کاربردی و تجربه عملی مشهور هستند^[9].

مدرسه کسب‌وکار لندن (London Business School)

موقعیت: لندن، انگلستان.

این مدرسه با تمرکز بر روی کسب‌وکارهای بین‌المللی، برنامه‌های آموزشی تحت عنوان MBA و Executive MBA ارائه می‌دهد. سیاست‌های آموزشی آن‌ها به کارآفرینی، نوآوری و رهبری توجه ویژه‌ای دارد.

برنامه‌ها: دوره‌هایی با موضوعات کسب‌وکار، اقتصاد، مدیریت، علوم اجتماعی و سیاست با رویکردی بین‌المللی ارائه می‌دهد.

ویژگی‌ها: نزدیکی به مراکز سیاسی و اقتصادی بریتانیا و شبکه گسترده‌ای از فارغ‌التحصیلان در سراسر جهان.

مزایا: انجام تحقیقات در سطح جهانی و تشویق دانشجویان به تحلیل اقتصاد کلان، سیاست‌گذاری و کسب‌و‌کار^[10].

مدرسه کسب‌وکار (Booth)

موقعیت: آمریکا

مدرسه کسب‌وکار بوث به خاطر رویکرد تحقیقی و تحلیلی قوی‌اش مشهور است.

ویژگی‌ها: این مدرسه تأکید زیادی بر استفاده از روش‌های علمی و داده محور در مدیریت و تصمیم‌گیری دارد، بوث دارای اعضای هیئت‌علمی برجسته و برندگان جوایز نوبل در اقتصاد است. این نشان‌دهنده کیفیت بالای آموزشی و پژوهشی در این مدرسه است.

مزایا: برنامه‌ی MBA بوث یکی از انعطاف‌پذیرترین برنامه‌هاست که به دانشجویان اجازه می‌دهد دوره‌های خود را بر اساس علایق و اهداف شغلی شخصی‌سازی کنند.

برنامه‌ها:

• MBA تمام‌وقت (Full-Time MBA): این برنامه شامل دروس اصلی و انتخابی گسترده‌ای است که به دانشجویان در توسعه مهارت‌های استراتژیک، رهبری و مدیریتی کمک می‌کند.
• MBA نیمه‌وقت (Part-Time MBA): این برنامه برای افرادی که قصد ترکیب کار و تحصیل را دارند طراحی‌شده و امکان حضور در کلاس‌ها در شب یا آخر هفته فراهم می‌کند.
• EMBA (Executive MBA): این برنامه برای مدیران اجرایی و حرفه‌ای‌ها طراحی‌شده است که قصد دارند مهارت‌های مدیریت استراتژیک خود را ارتقا دهند^[11].

مدرسه کسب‌وکار آی‌تی‌اس ام (IE Business School)

موقعیت: مادرید (اسپانیا)

IE Business School، مستقر در مادرید، اسپانیا، یکی از مراکز آموزشی پیشرو در زمینه مدیریت و کارآفرینی است.

ویژگی‌ها: این مدرسه به خاطر رویکردهای نوآورانه و برنامه‌های آموزشی پیشرفته‌اش در سطح جهانی شناخته‌شده است، این مدرسه به‌طور مداوم از پلتفرم‌های دیجیتال و روش‌های یادگیری آنلاین بهره می‌برد.

برنامه‌ها: برنامه‌های این مدرسه دارای تمرکز بین‌المللی قوی هستند و همکاری نزدیک با مدارس کسب‌وکار و شرکت‌های معروف جهانی دارند که باعث شده دانشجویان از تجربه‌های متنوع و جهانی بهره‌مند شوند^[12].

مدرسه کسب‌وکار وارتون (Wharton School)

موقعیت: فیلادلفیا، پنسیلوانیا، ایالات‌متحده آمریکا.

برنامه‌ها: وارتون یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین مدارس کسب‌وکار آمریکاست و برنامه‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در رشته‌های مختلف مدیریت و کارآفرینی ارائه می‌کند.

ویژگی‌ها: تمرکز زیاد بر تحقیقات و داشتن یکی از بزرگ‌ترین فضاهای تحلیل داده در جهان، وارتون را به انتخابی محبوب برای کسانی که به دنبال تصمیم‌گیری مبتنی بر داده هستند، تبدیل کرده است.

مزایا: امکانات گسترده برای کارآموزی و تعامل با صنایع راهبردی^[13].

این مؤسسات به‌عنوان الگوهای آموزشی در زمینه کارآفرینی و کسب‌وکار، به تربیت نسل جدیدی از کارآفرینان و مدیران مؤثر کمک می‌کنند. برنامه‌های آموزشی جامع و متنوع، فرصت‌های شبکه‌سازی و کاربرد عملی دانش به همراه پیوند با صنعت، ازجمله ویژگی‌های برجسته این مدارس هستند [12]، [23]،^[14]و^[15].

بهترین دانشگاه‌ها در آموزش کارآفرینی و کسب‌و‌کار در جهان

بهترین دانشگاه‌ها در زمینه آموزش کارآفرینی و کسب‌وکار معمولاً شامل مؤسسات معتبر و شناخته‌شده‌ای هستند که برنامه‌های آموزشی قوی و منابع کافی برای دانشجویان فراهم می‌آورند. برخی از بهترین دانشگاه‌ها در این حوزه همراه با ویژگی آن‌ها شامل:

دانشگاه هاروارد (Harvard University)

موقعیت: ماساچوست، آمریکا

دانشگاه هاروارد یکی از شناخته‌شده‌ترین در سطح جهانی است و بر آموزش کارآفرینی نیز تمرکز دارد، دارای مرکز کارآفرینی هاروارد که دانشجویان را در توسعه ایده‌های نوآورانه و شروع کسب‌وکارهای جدید حمایت می‌کند همچنین دارای تجربه‌های عملی از طریق پروژه‌های گروهی، کارآموزی و همکاری با استارتاپ‌ها می‌باشد.

ویژگی‌ها:

دانشگاه آکسفورد (University of Oxford)

موقعیت: بریتانیا

آکسفورد برنامه‌های کارآفرینی و مدیریت کسب‌وکار را در سطح بالا ارائه می‌دهد و به تحقیق و نوآوری توجه می‌کند.

ویژگی‌ها:

دانشگاه کلمبیا (Columbia University)

موقعیت: ایالات‌متحده

دوره‌های مرتبط با کارآفرینی، به‌ویژه در حوزه سرمایه‌گذاری و استارتاپ‌ها ارائه می‌دهد

ویژگی‌ها:

دانشگاه استنفورد (Stanford University)

موقعیت: ایالات‌متحده

مشهور به محیط نوآورانه و وجود نزدیکی به سیلیکون ولی استنفورد به خاطر برنامه‌های کارآفرینی و فناوری‌های اطلاعاتی شناخته می‌شود.

ویژگی‌ها:

دانشگاه کالیفرنیا، برکلی (UC Berkeley)

موقعیت: ایالات‌متحده

برنامه‌های کارآفرینی این دانشگاه به‌ویژه در حوزه فناوری و نوآوری شناخته می‌شود.

ویژگی‌ها:

دانشگاه ام آی تی (MIT) (Massachusetts Institute of Technology)

موقعیت: ایالات‌متحده

با تأکید بر فناوری و نوآوری، MIT برنامه‌های کارآفرینی جامعی را ارائه می‌دهد.

ویژگی‌ها:

دانشگاه کمبریج (University of Cambridge)

موقعیت: بریتانیا

دانشگاه کمبریج، یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین دانشگاه‌های جهان، در زمینه آموزش کسب‌وکار و کارآفرینی نیز شناخته‌شده است. مدرسه کسب‌وکار جاچ (Judge Business School) دانشگاه کمبریج، مرکزی است که برنامه‌های تحصیلی و تحقیقاتی مرتبط با کسب‌وکار و کارآفرینی را ارائه می‌دهد

ویژگی‌ها:

این دانشگاه‌ها با داشتن فاکتورهای مختلف همچون منابع قوی، استادان مجرب و شبکه‌های وسیع ارتباطی، به‌عنوان بهترین مراکز آموزشی در زمینه کارآفرینی شناخته می‌شوند^[23]و^[24].

جمع‌بندی

موفقیت در دنیای کسب‌وکار معاصر به‌طور فزاینده‌ای به دانش، خلاقیت و مهارت‌های کارآفرینی وابسته است. مدارس کسب‌وکار و دانشگاه‌ها به‌عنوان مراکز معتبر آموزش، نقش مهمی در آماده‌سازی افراد برای ورود به این عرصه دارد. بررسی بهترین مدارس و دانشگاه‌ها در این حوزه، به افراد نمایی روشن از چگونگی تربیت کارآفرینان و پیشگامان کسب‌وکار در سطح جهانی و ملی ارائه می‌دهد.

در سطح بین‌المللی، مدارس برجسته‌ای مانند مدرسه کسب‌وکار هاروارد، مدرسه کسب‌وکار استنفورد و اینسید (INSEAD) و... به‌عنوان الگوهای آموزشی شناخته می‌شوند. این مدارس با ارائه برنامه‌های آموزشی نوآورانه، به‌کارگیری رویکردهای تجربی و پروژه‌های مشترک، در پرورش نسل جدید کارآفرینان و مدیران مؤثر جهان نقش کلیدی ایفا می‌کنند. فارغ‌التحصیلان این مؤسسات نه‌تنها به دانش‌افزایی در زمینه‌های کسب‌وکار می‌پردازند، بلکه به شبکه‌سازی با کارآفرینان موفق و سرمایه‌گذاران می‌پردازند که این امر در موفقیت‌های آینده آن‌ها تأثیر بسزایی دارد.

موفقيت اين مؤسسات آموزشی در تربیت کارآفرینان و مدیران کارآمد، نشان‌دهنده اهمیت رویکرد آموزشی آنان است. این مدارس و دانشگاه‌ها با ارائه بسترهای مناسب برای تبادل ایده‌ها، کار گروهی و پروژه‌های واقعی، دانشجویان را به چالش‌هایی می‌کشند که در دنیای واقعی با آن‌ها مواجه خواهند شد. درنتیجه، فارغ‌التحصیلان این مؤسسات با اعتمادبه‌نفس بیشتری وارد بازار کار می‌شوند و از توانایی‌های خود برای ایجاد تغییرات مثبت در جامعه و اقتصاد بهره می‌برند.

برای مشاهده مدرسه‌های تخصصی اینوران اینجا کلیک کنید.

منابع

^[1] Liangxing He - Leven J. Zheng - Piyush Sharma - T.Y. Leung (2024), Entrepreneurship education and established business activities: An international perspective.

^[2] سارا بینایی زاده، امیرعباس فرهمند (1403)، سنجش تأثیر آموزش کارآفرینی از طریق متغیرهای میانجی ظرفیت جذب دانش و ظرفیت کارآفرینی بر قصد کارآفرینی کارکنان همکاران سیستم

^[3] Ginanjar, A. (2016). Entrepreneurship education and entrepreneurial intention on entrepreneurship behavior: a case study. In 2016 Global Conference on Business, Management and Entrepreneurship (pp. 683-686). Atlantis Press.

^[4] Honig, B. (2004). Entrepreneurship education: Toward a model of contingency-based business planning. Academy of management learning & education, 3(3), 258-273.

^[5] https://www.insead.edu/

^[6] https://www.hbs.edu/

^[7] https://www.gsb.stanford.edu/

^[8] https://mitsloan.mit.edu/

^[9] https://business.columbia.edu/

^[10] https://www.london.edu/

^[11] https://www.chicagobooth.edu/

^[12] https://www.ie.edu/business-school/

^[13] https://www.wharton.upenn.edu/

^[14] Aboobaker, N, KA, Z. (2023). Fostering entrepreneurial mindsets: the impact of learning motivation, personal innovativeness, technological selfefficacy, and human capital on entrepreneurial intention. Journal of International Education in Business

^[15] آزاد ارمکی، امیر؛ داودی، عارفه؛ علیزاده مجد، امیررضا (1400). تأثیر آموزش کارآفرینی بر هوشیاری کارآفرینانه با نقش میانجی اثربخشی آموزش و آگاهی اقتصادی، فصلنامه پژوهش‌های علوم مدیریت 4(8)، صفحات 21-40.

^[16] https://www.harvard.edu/

^[17] https://www.ox.ac.uk/

^[18] https://www.columbia.edu/

^[19] https://www.stanford.edu/

^[20] https://www.berkeley.edu/

^[21] https://mit.whoi.edu/

^[22] https://www.cam.ac.uk/

^[23] توسعه کارآفرینی دانشگاهی (مفاهیم، الگوها، فرصت‌ها، چالش‌ها و راهکارها)، علی‌اکبر امین بیدختی.

^[24] سیده پروانه تقی نژاد، عزت‌الله نادری، مریم سیف نراقی (1399)، بررسی مفهوم کارآفرینی در آموزش عالی کشور: مروری نظام‌مند بر مقالات پژوهشی آموزش کارآفرینی با رویکرد تحلیل مضمونی.