مقدمه

مدرسه کسب‌وکار در دهه اخیر با رشد سریع فناوری و تغییرات شگرف در بازارهای جهانی، نقش حیاتی در آموزش مهارت‌های مدیریتی و کارآفرینی ایفا کرده است. این تغییرات، نیاز به نوآوری در مدل‌های کسب‌وکار را بیش از پیش نمایان ساخته و فرصتی بی‌نظیر برای جوانان و دانشجویان فراهم آورده تا با کسب دانش و مهارت‌های لازم، برای ورود به دنیای رقابتی و پویا آماده شوند.

کارآفرینی به‌عنوان یک وسیله بنیادی برای تحقق رشد اقتصادی و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در ایران، به‌ویژه در میان جوانان، ضروری است. با توجه به جوانی جمعیت کشور و قابلیت‌های بالقوه بسیاری که در میان نسل جوان وجود دارد، نیاز به آموزش‌های مرتبط با کارآفرینی و مهارت‌های کسب‌وکار امری اجتناب‌ناپذیر است. آموزش جدی و علمی در این زمینه می‌تواند به ایجاد یک محیط مشوق برای نوآوری، خلاقیت و تحقق ایده‌های کارآفرینانه کمک کند.

مدرسه‌های کسب‌وکار و دانشگاه‌های معتبر ایران با ارائه برنامه‌های آموزشی متنوع و به‌روز، به تربیت نسل جدیدی از کارآفرینان و مدیران موفق کمک می‌کنند. این مؤسسات آموزشی با استفاده از روش‌های نوین تدریس، پروژه‌های عملی و ارتباط نزدیک با صنعت، توانسته‌اند به دانشجویان و فارغ‌التحصیلان این امکان را بدهند که مهارت‌های ضروری برای موفقیت در دنیای واقعی را کسب کنند.

این مقاله به بررسی بهترین مدرسه‌های کسب‌وکار و دانشگاه‌ها در ایران می‌پردازد که تمرکز ویژه‌ای بر روی آموزش‌های کارآفرینی و کسب‌وکار دارند.

آموزش کسب‌وکار و کارآفرینی

آموزش کسب‌وکار و کارآفرینی فرایندی است که به افراد کمک می‌کند تا مهارت‌ها، دانش و توانایی‌های لازم برای راه‌اندازی، مدیریت و رشد یک کسب‌وکار را بیاموزند. این نوع آموزش‌ها شامل موضوعات مختلفی ازجمله برنامه‌ریزی کسب‌وکار، مدیریت مالی، بازاریابی، مدیریت منابع انسانی، نوآوری و استراتژی‌های توسعه می‌شود^[1].

بهترین ها در زمینه مدرسه‌ کسب‌وکار و آموزش کارآفرینی در ایران

در ایران، تعدادی مدرسه و مؤسسه معتبر وجود دارند که به آموزش کارآفرینی و کسب‌وکار می‌پردازند. در زیر به برخی از آن‌ها اشاره خواهد شد:

مدرسه بازرگانی (Tehran Business School) یا مدرسه کسب‌وکار مرکز آموزش عالی علوم و فنون تهران

اولین Business School در ایران حدود 50 سال قبل، تأسیس شد. هدف از تأسیس اولین مدرسه کسب‌وکار در ایران، تغییری بنیادین در رویکردهای مهارت‌آموزی در کسب‌وکارها بود. با انقلاب اسلامی در ایران، این مرکز موقتاً تعطیل شد و در سال 1374 بانام آموزش عالی علوم و فنون تهران و با تائید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، فعالیت خود را از سر گرفت. این در حالی است که سایر مراکز حداقل پس از 7 سال از شروع فعالیت آموزش عالی علوم و فنون تهران شروع به برگزاری دوره‌های MBA کردند و بسیاری از این مراکز با راهنمایی، مشاوره و یا توسط مرکز آموزش عالی علوم و فنون تهران راه‌اندازی شده‌اند.

آموزش عالی علوم و فنون تهران، برگزارکننده دوره‌های MBA، DBA و Post DBA، دریچه‌ای برای ورود به دنیای کسب‌وکار داخل و خارج کشور است. مرکز آموزش عالی علوم و فنون تهران بنیان‌گذار و نخستین مجری دوره‌های مدیریت کسب‌وکار (MBA و DBA) در ایران با متدهای استاندارد آموزشیِ پیشرفته، بر اساس آخرین سرفصل‌های روز دنیاست. بهره‌مندی از تیم حرفه‌ای اساتید عضو هیئت‌علمی و محتوای آموزشی غنی، موجب شده تا مرکز آموزش عالی علوم و فنون تهران در فهرست بهترین دانشگاه‌ها و مدارس بازرگانی جهان راه یابد^[2].

مدرسه کسب‌وکار آیا

موسسه فرهنگی هنری آکام یاران اندیشمند دارای مجوز رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بانام تجاری مدرسه کسب‌وکار آیا، یک آموزشگاه مهارت‌های فردی و توسعه کسب‌وکار است که مأموریت آن آموزش روش‌های ایده پردازی، راه‌اندازی و ارتقای کسب‌وکار، مهارت‌های مذاکره و فروشندگی حرفه‌ای و به‌صورت کلی ارتقا و رشد افراد و سازمان‌ها می‌باشد؛ که در این راستا با کنار هم قرار دادن اساتید معتبر دانشگاهی و اساتید مجرب کسب‌وکار سعی در کمک به بهبود روند رشد کسب‌وکارها دارد و بدین منظور مجری برگزاری دوره‌های آموزشی متفاوتی در زمینه‌ی ارتقا و رشد کسب‌وکار، مذاکره و فروشندگی حرفه‌ای، زبان بدن و چهره شناسی، مدیریت و مهندسی فروش، کارآفرینی و مدیریت رهبری، سخنوری و فن بیان، تدوین برنامه بازاریابی، هوش هیجانی و مدیریت احساسات و مدیریت و رشد کسب‌وکار (MBA) می‌باشد.

خدمات مدرسه کسب‌وکار آیا:

مدرسه کسب‌وکار آیا حاصل دانش، تجربه و تلاش بیش از ۱۰ ساله مؤسس آن برای ایجاد محیطی همه‌جانبه برای پیشرفت یک کسب‌وکار می‌باشد. در این مجموعه تمام ابعادی که یک کسب‌وکار برای رشد خود باید با آن‌ها همگام شود در نظر گرفته‌شده است که به شرح زیر می‌باشد^[3]:

• برگزاری دوره‌های آموزشی
• انجام فعالیت‌های دیجیتال مارکتینگ
• ارائه مشاوره به سازمان‌های بزرگ و کوچک

مدرسه کسب‌و‌کار ماهان

ماهان در سال 1379 بانام «گلچین دانش ماهان» به عرصه جامعه آموزشی قدم نهاد. مدرسۀ کسب‌وکار ماهان با رسالت پرورش رهبرانی اصیل، ارزش‌مدار و خدمتگزار، در سال 1384 دوره‌های مدیریت عالی در کسب‌وکار (DBA،MBA و…) را طراحی و به‌عنوان «اولین مدرسۀ کسب‌وکار در ایران» آغاز به کار نمود.

مدرسۀ عالی کسب‌وکار ماهان تا به امروز میزبان بیش از ۱۳۰۰۰ مدیر دانش‌پژوه بوده که طبق آمار ۶۹% از آن‌ها را مدیران عامل، مدیران ارشد و اعضای هیئت‌مدیره سازمان‌ها تشکیل داده‌اند.

مدرسۀ رهبری کسب‌وکار ماهان نیز در سال ۱۳۹۷ به‌عنوان «اولین مدرسۀ رهبری کسب‌وکار در ایران» خلق گردید و فعالیت‌های ارزش‌آفرین آن تا به امروز ادامه دارد^[4].

مدرسه کسب‌و‌کار راستین

مدرسه کسب‌وکار راستین در ۱۶ سال گذشته تمام تلاش خود را کرده تا با آموزش، مشاوره و انتشار مقالات و کتب به‌روز دنیا به افراد و کسب‌وکارها کمک کند که اصولی و علمی‌تر کارآفرینی کنند و کسب‌وکار خود را ایجاد کنند و با بکار گیری روش‌های علمی فروش خود را در هر بیزینسی که هستند حداقل تا ۳۰۰ درصد افزایش دهند.

مأموریت مدرسه کار و کسب راستین، کوچینگ و آموزش روش‌های علمی و کاربردی راه‌اندازی و رشد کسب‌وکار، توسعه مهارت‌های نرم مدیران و کارکنان ازجمله سخنرانی، مذاکره، فروش حرفه‌ای و به‌صورت کلی ارتقا و رشد افراد و سازمان‌ها می‌باشد، در این مدرسه با ارائه آموزش‌های اصولی و دقیق و مشاوره به کسب‌وکارها دررسیدن به اهداف سازمان کمک می‌کنند

آموزش‌های این مدرسه شامل موارد زیر است^[5]:

1. راه‌اندازی کسب‌وکار (کارآفرینی)
2. تکنیک‌ها و مهارت‌های فروش
3. رشد و توسعه کسب‌وکار
4. سیستم سازی کسب‌وکار

مدرسه کسب‌وکار و کارآفرینی پروتون

تیم مدرسه کارآفرینی پروتون (پرورش و توانمندسازی نوآفرینی) فعالیت خود را از سال 1394 بانام مدرسه کارآفرینی پروتون تحت حمایت پارک علم و فناوری پردیس و مرکز شتابدهی ریاست جمهوری در زمینه برگزاری رویدادهای کارآفرینی و خلاقیت برای سنین نوجوانان آغاز کرده است. این تیم با بهره‌گیری از تجارب گذشته خود و همچنین با در اختیار داشتن کادر اجرایی حرفه‌ای و دلسوز بر آن شده است تا در پرورش و توانمندسازی نوجوانان و جوانان سراسر کشور نقش بسزایی ایفا کند. لذا با برگزاری انواع کارگاه‌های آموزشی طی رویداد باعث خواهد شد تا نگاه جدیدی نسبت به مقوله کار و خلاقیت به مخاطبین داده شود و ذهن خود را برای تحرک و نوآفرینی آماده سازند^[6].

مدرسه کسب‌وکار گلرنگ

مدرسه گلرنگ به‌عنوان سازمانی پیشرو در آموزش مهارت‌ها و دانش مدیریت اقدام به برگزاری دوره‌های عالی مدیریت کسب‌وکار، کارآفرینی، استارتاپی و دانش‌بنیان کرده است^[7].

این مؤسسات با ارائه آموزش‌های کارآمد و عملی در زمینه کارآفرینی و کسب‌وکار، نقش مهمی در توسعه مهارت‌های جوانان و افزایش خلاقیت و نوآوری در کشور دارند^[8].

بهترین دانشگاه‌ها در آموزش کارآفرینی و کسب‌و‌کار در ایران

در ایران، چندین دانشگاه به خاطر برنامه‌های آموزشی خود در زمینه کارآفرینی و کسب‌وکار شناخته‌شده‌اند. برخی از بهترین دانشگاه‌ها در این زمینه شامل:

دانشگاه تهران

این دانشگاه به‌عنوان یکی از معتبرترین دانشگاه‌ها در ایران، دوره‌های مختلفی در حوزه کسب‌وکار و کارآفرینی ارائه می‌دهد.

برنامه‌ها: دانشگاه تهران به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین دانشگاه‌های ایران، دوره‌های متعددی در زمینه‌های مدیریت کسب‌وکار و کارآفرینی دارد. این دانشگاه به دانشجویان فرصتی می‌دهد تا در تحقیقات مربوط به کارآفرینی مشارکت کنند و از تجربه کارآفرینان موفق بهره‌مند شوند.

مرکز کارآفرینی: دانشگاه تهران با راه‌اندازی مراکز کارآفرینی و حمایت از استارتاپ‌ها، به ایجاد فضایی مناسب برای نوآوری و توسعه ایده‌های تجاری کمک می‌کند^[9].

دانشگاه صنعتی شریف

‌دانشگاه صنعتی شریف به‌ویژه در زمینه‌های مهندسی و فناوری، برنامه‌های کارآفرینی قوی دارد و توانسته است فضای مناسبی برای پرورش کارآفرینان ایجاد کند.

برنامه‌ها: دانشگاه صنعتی شریف در رشته‌های علوم مهندسی و مدیریت مشهور است. این دانشگاه با ارائه مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد در حوزه کارآفرینی و مدیریت تکنولوژی، امکانات مناسبی برای دانشجویان فراهم کرده است.

رویدادهای کارآفرینی: برگزاری مسابقات و رویدادهای کارآفرینی مانند "شریف‌اپ" و "کسب‌وکار برتر" به دانشجویان کمک می‌کند تا مهارت‌های عملی خود را ارتقا دهند^[10].

دانشگاه علم و صنعت ایران

این دانشگاه برنامه‌هایی در زمینه کارآفرینی و توسعه کسب‌وکارها ارائه می‌دهد و بر روی نوآوری‌های فنی و مهندسی تمرکز دارد.

برنامه‌ها: این دانشگاه به‌طور ویژه در زمینه‌های مهندسی و فن‌آوری آموزش می‌دهد و دارای واحدهای درسی مربوط به کارآفرینی است. دوره‌های MBA و کارآفرینی در این دانشگاه موجب جذب بسیاری از دانشجویان شده است.

مراکز نوآوری: دانشگاه علم و صنعت به ایجاد مراکز نوآوری و تسهیلگری کمک کرده و استارتاپ‌ها و ایده‌های جدید را تحت حمایت قرار می‌دهد^[11].

دانشگاه شهید بهشتی

این دانشگاه برنامه‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد در زمینه مدیریت و کارآفرینی ارائه می‌دهد که موردتوجه بسیاری از دانشجویان قرار گرفته است.

برنامه‌ها: با امکانات جامع و اساتید برجسته، این دانشگاه دوره‌های متنوعی در رشته‌های مدیریت و کسب‌وکار ارائه می‌دهد. برنامه‌های آموزشی این دانشگاه معمولاً با همکاری صنعت و بخش‌های دولتی طراحی می‌شوند.

پروژه‌های عملی: دانشگاه شهید بهشتی به دانشجویان فرصت‌های زیادی برای مشارکت در پروژه‌های عملی و کارآفرینی می‌دهد^[12].

دانشگاه صنعتی امیرکبیر

این دانشگاه علاوه بر آموزش‌های فنی و مهندسی، تمرکز بر روی کارآفرینی و نوآوری نیز دارد.

برنامه‌ها: این دانشگاه با تمرکز بر آموزش‌های فنی و مهندسی، برنامه‌هایی نیز در زمینه کارآفرینی و نوآوری دارد. دوره‌های مدیریت و کارآفرینی در این دانشگاه معمولاً با تأکید بر مهارت‌های عملی ارائه می‌شود.

حمایت از استارتاپ‌ها: دانشگاه امیرکبیر در تسهیل راه‌اندازی استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان نقشی مؤثر دارد^[13].

دانشگاه تربیت مدرس

این دانشگاه در رشته‌های مدیریت و کارآفرینی دارای برنامه‌های آموزشی قوی است.

برنامه‌ها: این دانشگاه بیشتر در زمینه‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد در حوزه مدیریت و کارآفرینی مشهور است. برنامه‌های تحصیلی آن به دانشجویان کمک می‌کند تا مهارت‌های لازم برای ورود به دنیای کارآفرینی را بیاموزند.

محیط کشت ایده‌های نو: دانشگاه تربیت مدرس با ایجاد حمایت‌های لازم و همکاری با صنعت، فضایی برای پرورش ایده‌های نو و نوآورانه فراهم کرده است^[14].

دانشگاه علامه طباطبایی

این دانشگاه به‌عنوان قطب اصلی علوم انسانی و اجتماعی، تأکید ویژه‌ای بر جنبه‌های اجتماعی و روان‌شناختی کارآفرینی دارد. دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه دوره‌های مختلفی را در زمینه کارآفرینی اجتماعی و توسعه پایدار برگزار می‌کند.

مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه علامه: این مرکز به حمایت از استارتاپ‌ها و تیم‌های کارآفرین می‌پردازد و مشاوره‌های تخصصی در حوزه‌های مختلف ارائه می‌دهد^[15].

دانشگاه خواجه‌نصیرالدین طوسی

دانشگاه خواجه‌نصیرالدین طوسی نیز در زمینه آموزش کارآفرینی و کسب‌وکار فعالیت‌های قابل‌توجهی دارد. این دانشگاه به‌ویژه در رشته‌های مهندسی، فناوری و مدیریت دوره‌های مرتبط با کارآفرینی و نوآوری ارائه می‌دهد.

به دلیل وجود اساتید مجرب و برنامه‌های آموزشی مناسب، این دانشگاه نیز به‌عنوان یکی از مراکز آموزشی مهم در حوزه کارآفرینی شناخته می‌شود^[16].

دانشگاه خوارزمی

دانشگاه خوارزمی دوره‌های متعددی در رشته‌های مدیریت، کارآفرینی و اقتصاد ارائه می‌دهد که به دانشجویان این امکان را می‌دهد تا در زمینه موضوعات مختلف کسب‌وکار، ازجمله مدیریت استراتژیک، بازاریابی، مالی و نوآوری تخصص یابند.

دانشگاه خوارزمی دارای مرکز کارآفرینی است که هدف آن ترویج فرهنگ کارآفرینی و حمایت از ایده‌های نوآورانه دانشجویان و فارغ‌التحصیلان است. این مرکز با برگزاری کارگاه‌ها، سمینارها و دوره‌های آموزشی به دانشجویان کمک می‌کند تا مهارت‌های عملی لازم برای راه‌اندازی کسب‌وکار خود را کسب کنند، دانشگاه خوارزمی با ارائه فرصت‌های مختلف برای شبکه‌سازی با کارآفرینان، صنایع و سازمان‌های اقتصادی، به دانشجویان کمک می‌کند تا روابط مفیدی در دنیای کسب‌وکار ایجاد کنند^[17].

دانشگاه صنعتی اصفهان

دانشگاه صنعتی اصفهان یکی از دانشگاه‌های معتبر و شناخته‌شده در زمینه engineering و فناوری در ایران است و همچنین در حوزه مدیریت و کارآفرینی فعالیت‌های چشم‌گیری دارد. این دانشگاه با ارائه برنامه‌های آموزشی متنوع و پژوهش‌های مرتبط، هدف خود را تربیت کارآفرینان و مدیران ماهر در زمینه‌های مختلف کسب‌وکار و نوآوری قرار داده است، این دانشگاه رشته‌هایی در زمینه مدیریت و کسب‌وکار ارائه می‌دهد که شامل دوره‌هایی درباره مدیریت پروژه، مدیریت تکنولوژي و کارآفرینی است. این دوره‌ها برای دانشجویانی که به دنبال کسب‌وکار نوآورانه و کارآفرینی هستند، مناسب می‌باشد، دانشگاه به‌طور فعال از ایده‌های کارآفرینانه و استارتاپ‌های دانشجویان حمایت می‌کند. این حمایت ممکن است شامل مشاوره، تأمین منابع مالی و فضای کار باشد^[18].

این دانشگاه‌ها با برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های تخصصی و همچنین حمایت از استارتاپ‌ها توانسته‌اند در زمینه تربیت کارآفرینان و مدیران موفق در کشور نقش مهمی ایفا کنند^[19]، ^[20]و ^[21].

جمع‌بندی

موفقیت در دنیای کسب‌وکار معاصر به‌طور فزاینده‌ای به دانش، خلاقیت و مهارت‌های کارآفرینی وابسته است. مدارس کسب‌وکار و دانشگاه‌ها به‌عنوان مراکز معتبر آموزش، نقش مهمی در آماده‌سازی افراد برای ورود به این عرصه دارد. بررسی بهترین مدارس و دانشگاه‌ها در این حوزه، به افراد نمایی روشن از چگونگی تربیت کارآفرینان و پیشگامان کسب‌وکار در ایران ارائه می‌دهد.

در ایران، چندین مؤسسه آموزشی در زمینه کارآفرینی و کسب‌وکار به‌عنوان پیشرو شناخته می‌شوند. دانشگاه‌ها و مدارس معتبری مانند دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه تهران، دانشگاه شهید بهشتی، مدرسه کسب‌وکار آیا، مدرسه کسب‌وکار ماهان و... به‌عنوان مراکز آموزشی غنی اطلاعات و تجربیات کارآفرینی عمل می‌کنند. این دانشگاه‌ها با برگزاری دوره‌های کارآفرینی و ارائه مشاوره‌های تخصصی به دانشجوها، فضایی را برای پرورش ایده‌های نو و استارتاپ‌ها فراهم می‌آورند. علاوه بر این، مؤسسات خصوصی و شتاب‌دهنده‌های استارتاپی نیز به ایجاد اکوسیستم کارآفرینی کمک می‌کنند و با معرفی برنامه‌های آموزشی متمرکز، به ایجاد ذهنیت کارآفرینانه در جوانان می‌پردازند.

موفقيت اين مؤسسات آموزشی در تربیت کارآفرینان و مدیران کارآمد، نشان‌دهنده اهمیت رویکرد آموزشی آنان است. این مدارس و دانشگاه‌ها با ارائه بسترهای مناسب برای تبادل ایده‌ها، کار گروهی و پروژه‌های واقعی، دانشجویان را به چالش‌هایی می‌کشند که در دنیای واقعی با آن‌ها مواجه خواهند شد. درنتیجه، فارغ‌التحصیلان این مؤسسات با اعتمادبه‌نفس بیشتری وارد بازار کار می‌شوند و از توانایی‌های خود برای ایجاد تغییرات مثبت در جامعه و اقتصاد بهره می‌برند.

در پایان، این مقاله نشان می‌دهد که آموزش‌های کارآفرینی و کسب‌وکار در ایران دارای پتانسیل بالایی هستند که به توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور کمک شایانی خواهند کرد. با سرمایه‌گذاری در این حوزه و تقویت زیرساخت‌های آموزشی، می‌توان به دستیابی به آینده‌ای روشن‌تر برای نسل جوان و ایجاد بستر کارآفرینی مؤثر در کشور امیدوار بود.

برای مشاهده مدرسه‌های تخصصی اینوران اینجا کلیک کنید.

 منابع

^[1] Liangxing He - Leven J. Zheng - Piyush Sharma - T.Y. Leung (2024), Entrepreneurship education and established business activities: An international perspective.

^[2] https://tbs.ir/course/

^[3] https://ayabs.com/

^[4] https://mahanbs.com/about-us/

^[5] https://rastinbs.com/

^[6] https://porotonschool.ir/

^[7] https://golrangbizschool.ir/

^[8] آناهیتا محمد نظامی، علی مراد علیزاده (1403)، بررسی وضعیت آموزش کارآفرینی در مراکز آموزش عالی ایران.

^[9] https://ut.ac.ir/fa

^[10] https://www.sharif.ir/

^[11] https://www.iust.ac.ir/

^[12] https://www.sbu.ac.ir/

^[13] https://aut.ac.ir/

^[14] https://modares.ac.ir/

^[15] https://atu.ac.ir/fa

^[16] https://kntu.ac.ir/

^[17] https://khu.ac.ir/

^[18] https://www.iut.ac.ir/fa

^[19] https://shirazu.ac.ir/

^[20] عزیزی، محمد، عزیزی، اکرم (1395)، تجربه‌های موفق دانشگاه‌های برتر در آموزش کارآفرینی با اتکا به منابع صنعت، نشریه صنعت و دانشگاه، سال نهم، شماره‌های 31 و 32 بهار و تابستان،1395 صفحه 9.

^[21] مریم السادات قریشی خوراسگانی (1398)، نگاهی به دانشگاه از منظر کارآفرینی.